در گفت و گو با مهندس حسن احمدی نوری معاونت ساخت و توسعه آزادراهها مطرح شد:
حضور بخش خصوصی، مهمترین عامل توسعه شبکه آزادراهی کشور
آزادراه ها به عنوان مهمترین شاهرگ زیربناهای حمل و نقل جاده ای در پیکره اقتصادی کشور است که جز با مشارکت بخش خصوصی به سرانجام نخواهد رسید. آزادراه ها به لحاظ تاثیرگذاری در رشد و توسعه اقتصادی و افزایش ایمنی، کاهش تصادفات به عنوان یکی از شاخص های ارزیابی پیشرفت در کشورها قلمداد می شوند.
افتتاح آزادراه پل زال – اندیمشک فرصتی فراهم آورد تا در روزهای پرمشغله پایانی سال به دیدار مهندس حسن احمدی نوری، معاونت ساخت و توسعه آزادراه ها برویم و در این فرصت ياد شده از وضعیت موجود آزادراه ها، در کشور جويا شویم. وقتی از وی در رابطه با اجرایی شدن طرح های توسعه آزادراه های کشور پرسیدیم، با لبخندی گفت:
اجرای زیرساخت های عمرانی با بودجه دولتی امکان پذیر نیست و در این راستا همکاری بخش خصوصی با دولت به طور قطع گامی بلند و اساسی در احداث آزادراه ها در کشور خواهد بود.
هدف کلی از ساخت آزادراه ها در کشور چیست؟
با عنایت به موقعیت استراتژیک و حساس کشور پهناور ایران اقتصاد کلان کشوری و منطقه ای مزایایی چون کاهش زمان در منطقه و روند رو به رشد توسعه کلان اقتصادی، صنعتی و چشم اندازهای آن نیاز به یک شبکه آزادراهی و حمل و نقل امن و سریع را ضروری و الزامی می نماید و ایجاب می کند این زیرساخت به عنوان یکی از ارکان اساسی در پویایی و رشد اقتصادی کشور باشد. ساخت آزادراه علاوه بر کمک به اقتصاد کلان کشوری و منطقه ای مزایای چون کاهش زمان سفر، کاهش استهلاک خودروها و ناوگان حمل و نقل، کاهش مصرف سوخت، کاهش تصادفات و سوانح جاده ای کشور ( افزایش ایمنی )، رشد اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و … به همراه خواهد داشت.
نحوه مشارکت در ساخت آزاد راه ها به چه شکل است؟
ساخت و توسعه آزادراه های کشور با مشارکت بخش های خصوصی، بانکها و سایر منابع پولی کشور، منطبق با قانون احداث پروژه های عمرانی و بخش راه و ترابری از طريق مشارکت بانک ها و سایر منابع پولی کشور مصوب ۲۸ / ۸ / ۱۳۶۶ مجلس شورای اسلامی انجام می شود. مطابق این قانون، شرکت سرمایه گذار با احراز شرایط مندرج در آن حداقل در ۵۰ درصد از هزینه های احداث در دوران ساخت مشارکت می نماید و بر اساس مطالعات هزينه، درآمد و تعیین نرخ عوارضی در دوران بهره برداری، سود و سرمایه طرف مشارکت مستهلک می گردد.
عملکرد مجموعه تحت مدیریت خود را در سال گذشته چگونه ارزیابی می کنید؟
مجموعه فشرده معاونت ساخت و توسعه آزادراه ها با حداقل نیروی انسانی به کار گرفته شده و با حداکثر راندمان در حال انجام این مسئولیت سنگین است، شاخص ساخت و توسعه آزادراه ها طی سال های اخیر روند رو به رشد مناسبی داشته است. متوسط ساخت و توسعه آزادراه های کشور حدود ۹۱ کیلومتر است و این در حالی است که در سال ۱۳۹۲ حدودا ۱۶۴ کیلومتر آزاد راه با تأمین به موقع اعتبارات قابل بهره برداری است.
چه پروژه های مهمی در حوزه آزادراهی در سال گذشته به اتمام رسیده و آماده بهره برداری است؟
کلیه پروژه های آزادراهی کشور به لحاظ تاثیرگذاری که در منطقه، استان و فرا استانی و گاهی بین المللی دارد، مهم هستند و شاخص های بسیاری در ارزیابی و اولویت بندی این طرح ها تاثیرگذار هستند، به عنوان مثال میزان ترافیک عبوری، کاهش مسیر فعلی، کاهش تصادفات و… را می توان ذکر کرد. در حال حاضر آزاد راه پل زال – اندیمشک به طول ۴۹ کیلومتر که آماده افتتاح و بهره برداری است، آزاد راه حرم تا حرم ( چرمشهر تا گرمسار ) به طول ۷۵ کیلومتر آماده افتتاح، آزادراه ساوه – همدان، آزادراه تهران – کرج، آزادراه کنارگذر غربی اصفهان، آزادراه اصفهان – شیراز که از جمله مهمترین پروژه های آزادراهی کشور در حال حاضر محسوب می شوند.
با توجه به ویژگی های خاص آزاد راه پل زال – اندیمشک مزایای احداث این آزاد راه در سطح استان و کشور را چگونه ارزیابی می کنید؟
یکی از ویژگی های مهم این آزاد راه اتصال آزاد راه خرم آباد – پل زال به شبکه آزادراهی شمال به جنوب كشور است که بسیار مهم و ارزشمند تلقی می گردد. از دیگر مزایای پروژه کاهش حوادث جاده ای در منطقه، کاهش زمان سفر برای کالا، مسافر و صرفه جویی در مصرف حامل های انرژی است.
به اعتقاد شما مهمترین مانع در راه ساخت آزادراه در کشور در چیست؟
مهمترین موانع در راه ساخت آزادراههای کشور را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- عدم حضور سرمایه گذاران خارجی در عرصه مشارکت در احداث آزادراه ها.
- عدم تامین به موقع اعتبارات سهم الشراكه دولت.
- مشکلات بومی و منطقه های خاص در موضوع ارزیابی و آزاد سازی مسیر.
- تشریفات و طولانی بودن اخذ مجوزها برای طرح ها و پروژه ها که در اکثرا مبنای محاسبات در بحث سرمایه گذاری را بر هم می زند.
- عدم همخوانی سود سرمایه گذاری با هزینه های تأمین منابع و تورم موجود.
- عدم تأمین اعتبارات بانکی مناسب، تعهد مالی سرمایه گذار و پروژه ها باید تا سقف مالی محاسبه شده در محاسبات هزینه درآمد منظم به پیمان مشارکت باشد.
- تصمیمات حکومتی که بر هزینه درآمد طرح تأثير می گذارد (مانند اجرای قوانین جدید مالیاتی، حذف یارانه ها و یا محدود کردن ترافیک آزاد راه و تخفیف عوارضی).
- مشکلات مربوط به تعداد مراجع نظارت بر بهره برداری آزاد راهها.
در پایان اگر نکته خاصی هست بفرمایید؟
در خاتمه ضمن تشکر از همه سرمایه گذاران محترم بخش خصوصی، دست اندرکاران، مدیران، کارشناسان و کلیه بزرگوارانی که در ساخت و بهره برداری رسیدن این پروژه مهم همکاری و همیاری نموده اند، از خداوند منان توفيق روز افزون برای همگان به منظور تلاش و کوشش بیشتر برای ساخت، توسعه و تکمیل شبکه مهم آزادراهی کشور عزیزمان که نقش بسیار مهم در رشد و توسعه همه جانبه را در بر خواهد داشت، آرزومندم.